Podesty ruchome umożliwiają sprawną pracę na wysokości. Aby pracować z nimi bezpiecznie, konieczne jest przestrzeganie zasad BHP i zaleceń producenta. Co warto o nich wiedzieć, by zminimalizować ryzyko wypadków przy pracy?
Jakie są najczęstsze wypadki przy pracy z podestami ruchomymi?
Pod pojęciem podestów ruchomych znajdują się urządzenia do prac na wysokości, które mogą być wyposażone we własne napędy, zamontowane na przyczepie albo podwoziu samochodu. Składają się z platformy roboczej z panelem sterowniczym, mechanizmu unoszącego oraz podwozia.
Praca z podestami ruchomymi jest zasadniczo bezpieczniejsza niż z rusztowaniami czy drabinami, lecz nie jest całkowicie pozbawiona ryzyka. Należy przy tym podkreślić, że niebezpieczeństwo wynika w tym przypadku głównie z nieprzestrzegania zasad BHP i zaleceń zawartych instrukcji obsługi maszyny.
Do najczęstszych wypadków przy pracy z podestami ruchomymi zaliczane są:
- Upadki z wysokości,
- Uderzenia o otaczające konstrukcje, urządzenia, budynki,
- Pochwycenie przez mechanizmy w ruchu,
- Porażenie prądem.
Takie wypadki bywają tragiczne w skutkach – mogą prowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci. Właśnie dlatego bardzo ważne jest przestrzeganie podstawowych reguł bezpieczeństwa podczas pracy z tymi maszynami.
Kto może obsługiwać podesty ruchome?
Nawet najnowocześniejszy podest ruchomy nie zapobiegnie wypadkom, jeśli nie będzie prawidłowo obsługiwany przez operatora.
Podesty ruchome przejezdne mogą być obsługiwane jedynie przez osoby, które mają uprawnienia UDT (Urzędu Dozoru Technicznego) lub pokrewnej instytucji dozoru technicznego, takiej jak TDT (Transportowy Dozór Techniczny) albo WDT (Wojskowy Dozór Techniczny).
Aby uzyskać uprawnienia należy:
- Odbyć kurs na operatora podestów ruchomych – kurs ten składa się z części teoretycznej i praktycznej.
- Zaliczyć egzamin przed komisją państwową – egzamin również składa się z teorii i praktyki.
Po zaliczeniu egzaminu operator otrzymuje uprawnienia UDT na podesty ruchome lub uprawnienia wydane przez inną instytucję TDT albo WDT. Są one ważne przez 5-10 lat zależnie od obsługiwanego urządzenia, a potem należy je odnowić.
Oczywiście, należy też pamiętać, że operator podestu ruchomego musi być osobą posiadającą wiedzę w zakresie obsługi konkretnej maszyny, nie może znajdować się pod wpływem używek oraz powinien być wypoczęty, co także ma niebagatelne znaczenie dla bezpieczeństwa.
Jak bezpiecznie pracować z podestem ruchomym?
Poza posiadaniem odpowiedniego przygotowania do pracy z podestami ruchomymi konieczne jest przestrzeganie szeregu innych zasad bezpieczeństwa. Zaliczane są do nich:
- Dobór odpowiedniego podestu ruchomego
Podest ruchomy musi być dobrany do miejsca pracy i planowanych zadań. Należy uwzględnić między innymi: typ podnośnika, jego wysokość roboczą, udźwig, masę własną, wielkość platformy, wymiary transportowe, rodzaj zasilania i podwozia.
W wyborze właściwego sprzętu można liczyć na pomoc wypożyczalni podnośników, których specjaliści doradzą, jakie urządzenia najlepiej nadają się do danego celu.
- Ocena i przygotowanie miejsca pracy
Miejsce pracy podestu ruchomego powinno być odpowiednio dobrane i zabezpieczone, aby zminimalizować ryzyko wypadków przy pracy.
Przejezdny podest ruchomy powinien być ustawiony w odpowiednim miejscu, aby maszyna nie była narażona na nieoczekiwaną zmianę pozycji czy wywrócenie, co naraziłoby na niebezpieczeństwo operatora, inne osoby, a także mogłoby spowodować uszkodzenie mienia – podnośnika, budynków i innych konstrukcji i urządzeń.
Największe ryzyko przy pracy z podestami ruchomymi stanowią:
- Wykopy,
- Dziury,
- Nachylenia,
- Kamienie,
- Słupki,
- Odpływy,
- Studzienki kanalizacyjne,
- Przewody elektryczne,
- Drzewa, krzewy,
- Niewystarczająca nośność podłoża.
Należy również pamiętać, że miejsce pracy powinno być odpowiednio ogrodzone, aby nie było dostępne dla niepowołanych osób. Do tego celu stosowane są barierki albo taśmy zabezpieczające.
- Kontrola podestu ruchomego
Przed rozpoczęciem prac na wysokości z podnośnikiem konieczne jest dokładne sprawdzenie samego sprzętu zgodnie z wymogami UDT i producenta.
Należy między innymi skontrolować, czy podest ruchomy ma aktualny przegląd UDT, czy prawidłowo działają wszystkie jego funkcje, czy posiada on wszystkie niezbędne płyny eksploatacyjne na odpowiednim poziomie, nie ma wycieków i uszkodzeń, które mogłyby wpłynąć na przebieg prac wysokościowych.
- Sprawdzenie warunków pogodowych
Warunki atmosferyczne mogą spowodować poważne zagrożenie, gdy praca na wysokości z podnośnikiem ruchomym ma odbywać się na zewnątrz.
Podest ruchomy nie powinien być używany podczas burzy, intensywnych opadów czy silnego wiatru (powyżej 12,5 m/s).
- Zastosowanie środków ochrony osobistej
Operator oraz inne osoby korzystające z podnośnika powinny korzystać ze środków ochrony osobistej (indywidualnej). Dzięki nim można w znacznym stopniu zminimalizować ryzyko wypadków przy pracy.
Każda osoba wykonująca prace na wysokości powinna stosować poniższe środki ochrony osobistej:
- Kask ochronny,
- Obuwie BHP z antypoślizgową podeszwą i metalowym noskiem,
- Kamizelka odblaskowa,
- Szelki bezpieczeństwa.
Zależnie od robót konieczne mogą być także inne środki ochrony indywidualnej, takie jak okulary ochronne, ochronniki słuchu, rękawice BHP.
- Przestrzeganie zasad BHP
Operatorzy muszą również pamiętać o tym, by podczas pracy przestrzegać zasad BHP. Pozwala to całkowicie wyeliminować albo zminimalizować ryzyko związane z pracą z podestami ruchomymi.
Należy między innymi pamiętać o tym, aby:
- Poprawnie obsługiwać podest zgodnie z zaleceniami producenta,
- Nie podwyższać platformy roboczej, na przykład przez ustawienie na niej drabiny, krzesła, rusztowania,
- Nie przeciążać platformy roboczej ponad jej udźwig,
- Wykonywać prace w odpowiedniej odległości od linii energetycznych, budynków, roślin,
- Nie wychodzić i nie wychylać się poza obrys kosza.
Podesty ruchome to urządzenia o wszechstronnym przeznaczeniu, które znacznie usprawniają roboty wysokościowe. Przestrzegając podstawowych zasad BHP i obsługi podnośnika, możemy pracować z nim bezpiecznie i skutecznie!
